Η οιστραδιόλη ή εστραδιόλη είναι μία ισχυρή αναπαραγωγική ορμόνη, με ευρύ φάσμα δράσεων σε άνδρες και γυναίκες.
Εναλλακτικές ονομασίες για την οιστραδιόλη:
Ε2- οιστραδιόλη,  17-β- οιστραδιόλη.

Τι είναι η οιστραδιόλη;

Η οιστραδιόλη είναι μια στεροειδής ορμόνη που παράγεται από χοληστερόλη και είναι το ισχυρότερο από τα τρία οιστρογόνα που παράγονται φυσιολογικά.
Είναι το κύριο οιστρογόνο που βρίσκεται στις γυναίκες και έχει πολλές λειτουργίες, αν και η κύρια λειτουργία είναι η ωρίμανση και διατήρηση του θηλυκού αναπαραγωγικού συστήματος. Η φυσιολογική αύξηση της οιστραδιόλης στη διάρκεια του έμμηνου κύκλου προκαλεί την ωρίμανση και απελευθέρωση ενός ωαρίου, όπως επίσης και την πάχυνση του ενδομητρίου, έτσι ώστε το ωάριο να εμφυτευθεί αν γονιμοποιηθεί. Η οιστραδιόλη συμβάλλει επίσης στην ανάπτυξη του στήθους /μαζικού αδένα, των οστών και των χόνδρων.

Στις προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, η οιστραδιόλη απελευθερώνεται κυρίως από τις ωοθήκες. Τα επίπεδα της οιστραδιόλης εξαρτώνται από τη φάση του έμμηνου κύκλου, είναι υψηλότερα κατά την ωορρηξία και χαμηλότερα κατά την έμμηνο ρύση.
Τα επίπεδα της οιστραδιόλης στις γυναίκες μειώνονται με την ηλικία ενώ μια μεγάλη μείωση σημειώνεται κατά την εμμηνόπαυση.

Οι άνδρες παράγουν επίσης οιστραδιόλη. Παράγεται μέσω της ίδιας οδού με την τεστοστερόνη. Ωστόσο, τα επίπεδα της οιστραδιόλης στους άνδρες είναι πολύ χαμηλότερα από ό, τι στις γυναίκες. Και στα δύο φύλα, η οιστραδιόλη παράγεται σε πολύ μικρότερες ποσότητες από τον λιπώδη ιστό, τον εγκέφαλο και τα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων.

Πώς ελέγχεται η έκκριση της οιστραδιόλης;

Η παραγωγή της οιστραδιόλης στις ωοθήκες των γυναικών περιλαμβάνει μια αλυσιδωτή αντίδραση στον άξονα υποθαλάμου-υπόφυσης-γονάδων.
Αυτή αρχίζει από τον υποθάλαμο, που βρίσκεται στη βάση του εγκεφάλου και απελευθερώνει μια ορμόνη που ονομάζεται εκλυτική ορμόνη των γοναδοτροπινών (GHRH).
Με τη σειρά της αυτή προκαλεί την απελευθέρωση από την υπόφυση δύο ακόμη ορμονών, της ωχρινοτρόπου ορμόνης (LH) και της ωοθυλακιοτρόπου ορμόνης (FSH).
Αυτές εισέρχονται στο αίμα και διεγείρουν τις ωοθήκες και τα ανώριμα ωοθυλάκια που περιέχουν ωάρια. Αυτά αρχίζουν να παράγουν οιστραδιόλη.
Η διαρκής επικοινωνία μεταξύ των επιπέδων της οιστραδιόλης στην κυκλοφορία και του εγκεφάλου είναι αυτή που ελέγχει την ανάπτυξη του ωαρίου, την ωορρηξία και τον έμμηνο κύκλο.

Τι θα συμβεί αν έχω υψηλή οιστραδιόλη στο αίμα;

Η αυξημένη οιστραδιόλη συνδέεται με μια σειρά από ανεπιθύμητες ενέργειες.
Τα ήπια υψηλά επίπεδα οιστραδιόλης προκαλούν ακμή, δυσκοιλιότητα, απώλεια της λίμπιντο και κατάθλιψη.
Περισσότερο σοβαρές επιδράσεις μπορεί να περιλαμβάνουν καρκίνο του ενδομητρίου και του μαστού, στειρότητα, αύξηση βάρους, εγκεφαλικό επεισόδιο και καρδιακή προσβολή.

Στους άνδρες, η υψηλή οιστραδιόλη μπορεί επίσης να προκαλέσει σεξουαλική δυσλειτουργία, απώλεια του μυϊκού τόνου, αύξηση του σωματικού λίπους και ανάπτυξη θηλυκών χαρακτηριστικά, όπως μαζικού αδένα.
Η οιστραδιόλη παίζει στους άνδρες όλο και πιο κυρίαρχο ρόλο με την αύξηση της ηλικίας καθώς η παραγωγή της τεστοστερόνης μειώνεται, γεγονός που οι επιστήμονες θεωρούν ότι μπορεί να είναι ένας παράγοντας που συμβάλλει στην ανάπτυξη καρκίνου του προστάτη.

Η οιστραδιόλης χρησιμοποιείται ακόμη στα πλαίσια της θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης για την ανακούφιση των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης στις γυναίκες.

Τι θα συμβεί αν έχω χαμηλή οιστραδιόλη;

Η οιστραδιόλη είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη των οστών, ώστε οι άνθρωποι με χαμηλή οιστραδιόλη να τείνουν να έχουν σκελετικά προβλήματα, όπως ανεπαρκή ανάπτυξη των οστών και οστεοπόρωση.
Τα κορίτσια θα αντιμετωπίσουν επίσης προβλήματα κατά την εφηβεία, όπως την καθυστέρηση στην ανάπτυξη ή τη μειωμένη ανάπτυξη του στήθους και έναν άστατο ή αραιό έμμηνο κύκλο (ολιγομηνόρροια). Η οιστραδιόλη κρατά επίσης ένα σημαντικό ρόλο στη λειτουργία του εγκεφάλου, όπου τα χαμηλά επίπεδα μπορεί να προκαλέσουν κατάθλιψη, κόπωση και εναλλαγές της διάθεσης.

Τα επίπεδα οιστραδιόλης στις γυναίκες “πέφτουν” στην εμμηνόπαυση, γεγονός που προκαλεί πολλά από τα συμπτώματά της. Αρχικά αυτά περιλαμβάνουν νυχτερινές εφιδρώσεις, εξάψεις, κολπική ξηρότητα και εναλλαγές διάθεσης, ενώ μακροπρόθεσμα αυτή η έλλειψη μπορεί να γίνει είναι η αιτία για την ανάπτυξη οστεοπόρωσης.

Διαβάστε για τη σχέση των οιστρογόνων με το θυρεοειδή αδένα εδώ.

 

Ευαγγελία Γιαζιτζόγλου MD, Ενδοκρινολόγος, Θεσσαλονίκη