Θυρεοειδής, ξηροστομία και ξηροφθαλμία

Λέξεις κλειδιά: σύνδρομο Sjögren, ξηροστομία, ξηρφθαλμία, αυτοάνοσα νοσήματα, Χασιμότο θυρεοειδίτιδα

Το σύνδρομο Sjögren (SS) είναι μια χρόνια φλεγμονώδης αυτοάνοση ασθένεια, ονομάζεται διαφορετικά αυτοάνοση επιθηλίτιδα. Προσβάλλει κυρίως τους εξωκρινείς αδένες.
Οι κύριοι εκπρόσωποι των εξωκρινών αδένων είναι οι σιελογόνοι και οι δακρυϊκοί αδένες και γι αυτό τα κύρια συμπτώματα του συνδρόμου Sjögren είναι η ξηροστομία και η ξηροφθαλμία.
Η ασθένεια μπορεί να εμφανιστεί μόνη της -πρωτοπαθές SS (PSS)- ή σε συνδυασμό με άλλες αυτοάνοσες νόσους -δευτεροπαθές SS.

Αν και η ασθένεια επηρεάζει κατά κύριο λόγο την σιελογόνους και δακρυϊκούς αδένες σε πρώιμο στάδιο, στη συνέχεια μπορεί να  να επηρεάσει και άλλα όργανα ή συστήματα του σώματος, όπως τους πνεύμονες, τα νεφρά, το θυρεοειδή, το κυκλοφορικό σύστημα και το κεντρικό νευρικό σύστημα.

Συμπτώματα του συνδρόμου Sjögren

Το κύριο σύμπτωμα του συνδρόμου είναι η ξηροστομία.
Στην αρχή ο ασθενής αισθάνεται σαν να έχει βαμβάκι στο στόμα του, ενώ στη συνέχεια δεν μπορεί να μιλήσει για μεγάλο χρονικό διάστημα. Δυσκολεύεται να καταναλώσει τροφές χωρίς την πόση νερού ώστε να προωθήσει την τροφή προς τον οισοφάγο.

Ένα ακόμα σύμπτωμα είναι η ξηροφθαλμία όπου ο ασθενής αισθάνεται σαν να έχει άμμο ή αγκάθια στα μάτια. Κατά το πρωινό ξύπνημα του ασθενούς κολλούν τα βλέφαρα του και πρέπει να καταβάλλει προσπάθεια για να τα ανοίξει.

Επίσης, ενδέχεται να έχει φωτοευαισθησία δηλαδή να ενοχλείται από το έντονο φως.

Η νόσος ενδεχομένως να παρουσιάζεται και με άλλα συμπτώματα, όπως ξηρότητα του κόλπου, ξηρότητα του δέρματος, απολέπιση, συχνή υπερευαισθησία στα φάρμακα, διάχυτη αλωπεκία τριχωτού κεφαλής, μασχαλών και εφηβαίου.

Μπορεί να παρατηρηθεί ακόμη ξηρός βήχας αλλά και διόγκωση των παρωτίδων ή άλλων εξωκρινών αδένων, πόνος στις αρθρώσεις και στους μύες, αρθρίτιδα, δυσκοιλιότητα και δυσανεξία στη ζέστη και στο κρύο.

Στο σύνδρομο αυτό είναι πιθανή η εμφάνιση του συνδρόμου Raynaud, δηλαδή η κατάσταση κατά την οποία η κυκλοφορία του αίματος στα άκρα επιδεινώνεται με το κρύο (40% των ασθενών). Μπορεί επίσης να εμφανιστούν εξανθήματα στο δέρμα, μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα των άκρων.

Θυρεοειδής και σύνδρομο Sjögren

Λόγω των ιστολογικών και λειτουργικών ομοιοτήτων του θυρεοειδούς με τους δακρυϊκούς και σιελογόνους αδένες καθώς και της συχνής συνύπαρξης της θυρεοειδίτιδας Χασιμότο σε ασθενείς με σύνδρομο Sjögren παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον ο ρόλος του θυρεοειδούς αδένα.
Ιδιαίτερα οι ιστοπαθολογικές αλλοιώσεις που βρίσκονται στο πρωτοπαθές σύνδρομο Sjögren και στην αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα υποδηλώνουν ότι οι δύο ασθένειες θα μπορούσαν να μοιράζονται κοινούς παθογόνους μηχανισμούς και αντιγόνα.

Η αυξημένη συχνότητα εμφάνισης των αυτοάνοσων νόσων του θυρεοειδούς (AITD) και η παρουσία των αντισωμάτων κατά του θυρεοειδούς έχουν καλώς τεκμηριωθεί σε ασθενείς με πρωτοπαθές σύνδρομο Sjögren.
Μία μελέτη μάλιστα κατέδειξε ότι οι ασθενείς με αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα έχουν συχνότερα αντιπυρηνικά αντισώματα (ΑΝΑ) και διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για την ανάπτυξη συστημικών αυτοάνοσων νόσων όπως το SS και ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος (διαβάστε εδώ).
Επιπλέον, τα κύρια κλινικά χαρακτηριστικά του SS, όπως η ξηροστομία και η ξηρά κερατοεπιπεφυκίτιδα εμφανίζονται συχνά στους ασθενείς με αυτοάνοσες νόσους του θυρεοειδούς.
Ως εκ τούτου, η παρουσία της θυρεοειδίτιδας Χασιμότο μπορεί επίσης να αποτελεί, αντίστροφα, έναν παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη του συνδρόμου Sjögren. Ωστόσο, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2013, η πορεία και τα συμπτώματα του συνδρόμου Sjögren τείνουν να είναι πιο ήπια σε εκείνους τους ασθενείς που νοσούν ταυτόχρονα από θυρεοειδίτιδα Χασιμότο.

Tι είναι σημαντικό;

Σε άτομα με θυρεοειδίτιδα Χασιμότο ή νόσο του Graves που εμφανίζουν ξηροστομία ή ξηροφθαλμία πρέπει να ελεγχθεί η πιθανότητα να υπάρχει ταυτόχρονα σύνδρομο Sjögren, που απαιτεί με τη σειρά του ξεχωριστή αντιμετώπιση.
Σύγχυση προκαλεί κάποιες φορές το γεγονός ότι πολλά από τα συμπτώματα του συνδρόμου Sjögren “μοιάζουν” με αυτά του υποθυρεοειδισμού και της θυρεοειδίτιδας Χασιμότο.
Αντίστροφα, σε εκείνους που είναι γνωστό ότι πάσχουν από σύνδρομο Sjögren καλό θα ήταν να ελέγχεται, ιδιαίτερα στην περίπτωση εμφάνισης συμπτωμάτων υποθυρεοειδισμού, η λειτουργία του θυρεοειδούς και η ύπαρξη των αντιθυρεοειδικών αντισωμάτων.

 

Ευαγγελία Γιαζιτζόγλου MD, ειδικός ενδοκρινολόγος – διαβητολόγος
www.endoderma.gr

 

 

Πηγές:

http://ard.bmj.com/content/63/5/575.full

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23124734

http://www.medscape.com/viewarticle/713289_5

http://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0077210

 

 

Facebooktwittermail

3 thoughts on “Θυρεοειδής, ξηροστομία και ξηροφθαλμία

Αφήστε μια απάντηση