Το έτος 1912 ο γιαπωνέζος γιατρός Hakaru Hashimoto(1881 -1934) περιέγραψε για πρώτη φορά αυτή τη θυρεοειδίτιδα Χασιμότο, μια χρόνια φλεγμονή του θυρεοειδούς αδένα. Τιμής ένεκεν λοιπόν, δόθηκε το όνομά του σε αυτή τη νόσο.
Στη δυτική Ευρώπη έχει διαγνωστεί περίπου το 1-2% του πληθυσμού με αυτή τη νόσο. Ωστόσο υπολογίζεται ότι το 6-8% (δηλαδή ένας στους 14!) του πληθυσμού πάσχει, ενώ δεν το γνωρίζει. Οι γυναίκες νοσούν 8 έως 10 φορές πιο συχνά από ό,τι οι άνδρες. Η Hashimoto δεν κληρονομείται 100%, ωστόσο εφόσον νοσεί ένας στενός συγγενής, αυξάνονται οι πιθανότητες να νοσήσει κάποιο μέλος τις οικογένειας.
Μια βασική εξέταση για τη διάγνωση της θυρεοειδίτιδας Χασιμότο είναι η τιμή TSH (θυρεοειδοτρόπος ορμόνη). Η ορμόνη αυτή είναι ευαίσθητη και ευμετάβλητη καθώς επίσης είναι αυτή που ωθεί το θυρεοειδή αδένα να παράγει της απαραίτητες θυρεοειδικές ορμόνες. Η ορμόνη αυτή καθοδηγείται και αυξάνεται από την υπόφυση, η οποία με αυτόν τον τρόπο «ενημερώνει» τον θυρεοειδή αδένα ότι πρέπει να παράγει περισσότερες ορμόνες. Όταν λοιπόν η τιμή της TSH είναι υψηλή, συχνά αυτό δείχνει μια υπολειτουργία του θυρεοειδούς αδένα. Όταν ο θυρεοειδής αδένας παράγει υπερβολικά πολλές ορμόνες, η τιμή της TSH πέφτει σε χαμηλά επίπεδα, υποδεικνύοντας συχνά έναν υπερθυρεοειδισμό.
Η TSH λοιπόν προάγει την παραγωγή των θυρεοειδικών ορμονών Τ3 και Τ4.
Συχνά αυτές οι τιμές βρίσκονται στα κατώτερα όρια (ωστόσο συχνά εντός ορίων) όταν η TSH είναι ήδη υψηλή, γεγονός που ενδεχομένως να μαρτυρά μια «κρυφή» υπολειτουργία του αδένα.
Πώς προκαλείται ο υποθυρεοειδισμός;
Παλαιότερα υπήρχε η άποψη ότι ο υποθυρεοειδισμός προκαλείται μόνο από την έλλειψη ιωδίου, έτσι προστέθηκε ιώδιο σε αμέτρητα τρόφιμα. Ωστόσο, αυξήθηκαν οι φλεγμονές του θυρεοειδή!
Εφόσον πρόκειται για μια αυτοάνοση ασθένεια, προφανώς υπάρχει μια δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Αυτοάνοσο νόσημα σημαίνει, ότι ο οργανισμός λανθασμένα αναπτύσσει αντισώματα ενάντια στο ίδιο το σώμα. Στην προκειμένη περίπτωση ο οργανισμός παράγει αντισώματα κατά του θυρεοειδικού ιστού. Αυτά τα αντισώματα (ονομάζονται Tg και ΤΡΟ-Ab) μπορούν να ανιχνευτούν με αιματολογικές εξετάσεις.
Οι τιμές Τ3 και Τ4 σταδιακά πέφτουν, ενώ υπάρχει επαρκής ποσότητα ιωδίου για να παραχθούν, ωστόσο εφόσον ο θυρεοειδής υπολειτουργεί, δεν έχει τη δυνατότητα να τις παράγει. Η υπόφυση «επιμένει» να ανεβάζει την TSH «απαιτώντας» από το θυρεοειδή να παράγει τις απαραίτητες ορμόνες.
Στο υπερηχογράφημα φαίνονται πια τα αποτελέσματα της όλης διαδικασίας αυτής. Σε αντίθεση με την έλλειψη ιωδίου, όπου ο θυρεοειδής αυξάνει σε όγκο (βρογχοκήλη), στην προκειμένη περίπτωση του αυτοάνοσου υποθυρεοειδισμού ο θυρεοειδής αδένας “χάνει” σε όγκο* και είναι εμφανή τα σημάδια της σταδιακής καταστροφής του αδένα.
Ενώ η Hashimoto θυρεοειδίτιδα διακρίνεται από συμπτώματα υποθυρεοειδισμού και τον εργαστηριακό έλεγχο (FT3, FT4, αντισώματα, υπερηχογράφημα) μια άλλη αυτοάνοση νόσος του θυρεοειδούς χαρακτηρίζεται από έντονα συμπτώματα υπερθυρεοειδισμού – η νόσος Graves.
Η Hashimoto θυρεοειδίτιδα κατά τα αρχικά στάδια μπορεί πράγματι να προκαλέσει 
συμπτώματα υπερθυρεοειδισμού, τα οποία στα μετέπειτα στάδια υποχωρούν και αντίστοιχα εμφανίζονται τα συμπτώματα υποθυρεοειδισμού.
Η νόσος Graves ωστόσο είναι μια μόνιμη κατάσταση υπερθυρεοειδισμού με αυξημένα αντισώματα TSH-R-Ab (δηλαδή αντισώματα που συνδέονται στον υποδοχέα της TSH). Έντονο χαρακτηριστικό της νόσου Graves είναι η θυρεοειδική οφθαλμοπάθεια, όπου τα μάτια εξέχουν προς τα έξω (περισσότερα βλ. εδώ)
Τα αίτια για την αύξηση των αυτοάνοσων νοσημάτων παραμένουν ακόμα ανεξήγητα
Γιατί αυξάνονται τα αυτοάνοσα νοσήματα; Η επιστήμη δεν έχει ακόμα ξεκάθαρη απάντηση σε αυτό το ερώτημα (βλ. Γιατί αρρωσταίνει κάποιο άτομο απο Hashimoto Θυρεοείδίτιδα). Τα αυτοάνοσα νοσήματα δεν περιορίζονται μόνο στα νοσήματα του θυρεοειδούς αδένα, αλλά και σε νοσήματα που πλήττουν άλλα όργανα, σχεδόν όλο τον οργανισμό π.χ. αρθρώσεις (ρευματοειδή αρθρίτιδα), έντερο (νόσος του Crohn), δέρμα (νευροδερματίτιδα, ψωριασική αρθρίτιδα) – ο κατάλογος όλο και αυξάνει, τα αυτοάνοσα νοσήματα γίνονται ολοένα και περισσότερα.
Όταν υπάρχει μια αυτοάνοση πάθηση (π.χ. Hashimoto Θυρεοειδίτιδα), αυξάνονται οι πιθανότητες να εμφανιστεί και δεύτερο αυτοάνοσο νόσημα.
Οι ειδικοί δεν έχουν καταλήξει ακόμα σε ομόφωνη απάντηση στο γιατί να υπάρχουν τόσα αυτοάνοσα και γιατί να αυξάνονται με ραγδαία ταχύτητα.
Ιδιαίτερα ενδιαφέρον είναι ότι στις χώρες με «δυτικό τρόπο ζωής» αυξάνουν τα αυτοάνοσα νοσήματα με τρομακτικούς ρυθμούς. Σε χώρες όπου έως σήμερα μένανε πιστοί στις παραδόσεις και τώρα προσπαθούν να μιμηθούν τον δυτικό τρόπο ζωής (π.χ. οι χώρες της κεντρικής Αφρικής, όπου είναι μόδα να ζει κάποιος ως «επιτυχημένος λευκός») διαγράφεται ήδη μια σταδιακή αύξηση των αυτοάνοσων νοσημάτων.
Έτσι έχουν αναπτυχθεί πολλές θεωρίες: Μια από αυτές ονομάστηκε «η Θεωρία της Ζούγκλας». Όπου πιστεύεται ότι τα «υπερβολικά» στάνταρ υγιεινής του δυτικού κόσμου
ευθύνονται για τα αυτοάνοσα νοσήματα. Ενώ παλαιότερα τα παιδιά νοσούσαν από διάφορες λοιμώξεις, το ανοσοποιητικό σύστημα δυνάμωνε περισσότερο. Στις ημέρες μας οι αντιβιώσεις και οι έλλειψη βακτηρίων, οδήγησαν το ανοσοποιητικό μας σύστημα σε μια γενική υπολειτουργία. Ως αποδείξεις φέρουν οι υποστηρικτές αυτής της θεωρίας την αύξηση αντισωμάτων IgE τα οποία ευθύνονται για πολλών ειδών αλλεργίες.
Μια άλλη θεωρία υποστηρίζει την μεγάλη έλλειψη σημαντικών ουσιών. Σελήνιο, Βιταμίνη C, Βιταμίνη Ε, Βιταμίνη D και Βήτα-Καροτίνη που είναι τόσο απαραίτητες για ένα δυνατό ανοσοποιητικό σύστημα και που είναι άκρως απαραίτητα αντιοξειδωτικά. (περισσότερα για τα αντιοξειδωτικά).
Η Hashimoto Θυρεοειδίτιδα δεν είναι πια σπάνια πάθηση
Ας επιστρέψουμε και πάλι στη Hashimoto Θυρεοειδίτιδα. Κάποιοι γιατροί όταν ακούσουν για πρώτη φορά για την ασθένεια αυτή, ίσως την κατατάξουν στις σπάνιες περιπτώσεις, για τις οποίες θα πρέπει να μάθουν, να μελετήσουν και να δώσουν εξετάσεις για το πτυχίο, όμως ίσως να μην την συναντήσουν στην σταδιοδρομία τους. Κάτι τέτοιο όμως δεν ισχύει. Η Hashimoto Θυρεοειδίτιδα, δεν είναι πια μια σπάνια πάθηση.
Ποιες εργαστηριακές τιμές πρέπει να ελεγχθούν;
Είδαμε πιο πάνω την τιμή TSH η οποία ωθεί τον θυρεοειδή αδένα σε παραγωγή ορμονών. Όταν ο αδένας «αντιληφθεί» σωστά αυτήν την ώθηση παράγει επαρκή ποσότητα Τ4 και Τ3 τις οποίες εκχύει στην κυκλοφορία του αίματος. Οι ορμόνες αυτές με την σειρά τους ωθούν τον μεταβολισμό του οργανισμού στην ομαλή και σωστή λειτουργία. Δεν είναι ωστόσο μόνο ο οργανική υγεία που επηρεάζεται από την ορθή λειτουργία του θυρεοειδούς, αλλά και η ψυχική.
Η λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα επηρεάζει και άλλους τομείς π.χ. την αύξηση της χοληστερίνης, ή μπορεί επίσης να είναι «συνένοχος» για την αρτηριοσκλήρωση.
Η ορμόνη Τ4 μεταβάλλεται από τον θυρεοειδή αδένα στην πιο ενεργή ορμόνη Τ3.
Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να παρατηρηθεί το εξής:
Η τιμή Τ3 μπορεί να είναι ιδιαίτερα χαμηλή, ενώ η τιμή Τ4 είναι φυσιολογική έως και αυξημένη ( η τιμή TSH μπορεί να είναι είτε αυξημένη είτε να υπάρχουν συμπτώματα υποθυρεοειδισμού.)
Εδώ προφανώς πρόκειται για μια δυσκολία του θυρεοειδούς αδένα, να μετατρέψει την Τ4 σε Τ3 – αυτό ενδεχομένως να μην γίνεται ούτε λόγου έλλειψης ιωδίου, ούτε εξ αιτίας της θυρεοειδίτιδας, αλλά εξ αιτίας της έλλειψης σεληνίου.
Το σελήνιο είναι η βασική ουσία που συμβάλει στην μετατροπή της Τ4 σε Τ3.
Μια έλλειψη σεληνίου, μπορεί να οδηγήσει σε υποθυρεοειδισμό, ενώ μπορεί να υπάρχει επαρκή ποσότητα ιωδίου και επαρκή ποσότητα Τ4 για την μετατροπή σε «δραστική» Τ3.
Σε αυτή τη περίπτωση λοιπόν, είναι χρήσιμη μια εξέταση για τυχόν έλλειψη σεληνίου.
Βασικές εξετάσεις σε περίπτωση υποψίας μιας Θυρεοειδίτιδας Hashimoto
| TSH | Απαραίτητο, επανεξέταση αν χρειαστεί μηνιαίως |
| T3, T4(FT3, FT4) | Απαραίτητο, επανεξέταση αν χρειαστεί μηνιαίως |
| TG, TPO-Ab | Απαραίτητο, επανεξέταση αν χρειαστεί ετησίως |
| Σελήνιο | Συμπληρωματικά, επανεξέταση αν χρειαστεί στο τρίμηνο |
| Βιταμίνη D | Συμπληρωματικά, επανεξέταση αν χρειαστεί στο τρίμηνο |
| Ομέγα-3-λιπαρά οξέα | Συμπληρωματικά, επανεξέταση αν χρειαστεί στο τρίμηνο |
Η τιμή της TSH είναι βεβαίως απαραίτητη και μπορεί σε συνδυασμό με τις άλλες εργαστηριακές τιμές να μας δείξει αν υπάρχει μια δυσλειτουργία του θυρεοειδή. (βλ. άρθρο «Όχι μόνο TSH”).
Συχνά θέτονται οι τιμές τις TSH από τα εργαστήρια μέσα σε λεγόμενα «φυσιολογικά όρια» τα οποία διαφέρουν ελάχιστα από εργαστήριο σε εργαστήριο. Ωστόσο το “ιδανικό” όριο για κάθε άτομο προσωπικά διαφέρει. Ας δούμε εδώ ένα παράδειγμα: Ένας ασθενής έχει τιμή TSH 3,2, ο γιατρός ίσως πει: “Πάρα πολύ ωραία! Η τιμή είναι στα φυσιολογικά όρια!” Ωστόσο, μπορεί ο ασθενής ήδη να βρίσκεται σε κατάσταση υποθυρεοειδισμού – ιδιαίτερα αν παρατηρούνται ήδη συμπτώματα υποθυρεοειδισμού.
Εδώ και λίγα χρόνια έχουν οριοθετηθεί εκ νέου οι “φυσιολογικές τιμές” της TSH, ωστόσο θα χρειαστεί αρκετός καιρός μέχρι να γίνει αυτή η γνώση αποδεκτή και να επικρατήσει ομοφωνία.
Τι συμβαίνει σε μια θυρεοειδίτιδα;
Ο παρακάτω πίνακας αναφέρει κάποια από τα συμπτώματα που μπορεί να προκληθούν από αυτό το μικρό και όμως τόσο απαραίτητο όργανο.
Συμπτώματα του υπερ- και υποθυρεοειδισμού:
| Υποθυρεοειδισμός | Υπερθυρεοειδισμός |
| Υπνηλία, κόπωση | Αύξηση της όρεξης |
| Αύξηση σωματικού βάρους | Απώλεια βάρους |
| Αίσθημα κρύου | Εφίδρωση |
| Τάση κατάθλιψης, μείωση αποδοτικότητας | Νευρικότητα, ευερεθιστότητα, ανησυχία |
| Πόνοι στις αρθρώσεις | Τρεμάμενα χέρια |
| Ξηρό και αφυδατωμένο δέρμα, ξηρά μαλλιά | Υγρό δέρμα με έντονη τάση εφίδρωσης |
| Μειωμένη σεξουαλική επιθυμία, προβλήματα στον εμμηνορροϊκό κύκλο, μυϊκή αδυναμία, αίσθημα κόμπου, βήχας, δυσκοιλιότητα, μειωμένη συγκέντρωση, αυξημένα επίπεδα χοληστερίνης και αυξημένα τριγλυκερίδια | |
(Ενδιαφέρον είναι ότι η Hashimoto Θυρεοειδίτιδα μπορεί να εμφανιστεί με συμπτώματα και των δύο ομάδων. Περισσότερα για τα συμπτώματα της διαβάστε εδώ)
Πολλά συμπτώματα είναι όμοια με το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης (σύνδρομο Burnout).
Γι’ αυτό και συχνά μπορεί να υπάρξει εσφαλμένη διάγνωση.
Πολλά υπέρβαρα άτομα συχνά αναρωτιούνται γιατί δεν μπορούν να χάσουν βάρος, παρόλο που αγωνίζονται με χρόνιες δίαιτες και ορθή διατροφή.
Σε αυτές τις περιπτώσεις συστήνεται να ελεγχθεί και να ρυθμιστεί σωστά ο θυρεοειδής αδένας, καθώς το αυξημένο βάρος μπορεί να οφείλεται σε μια δυσλειτουργία του θυρεοειδούς αδένα.
Θεραπεία της Hashimoto
- Αποφυγή πολύ ιωδιούχων τροφών.
Δεν μπορεί δυστυχώς να αποφευχθεί η απόλυτη αποχή από ιώδιο, λόγου του ότι προστίθεται σε τόσα και τόσα τρόφιμα. Υπάρχει πλέον τόσο μεγάλη περιεκτικότητα ιωδίου σε ένα ποτήρι γάλα ή ένα αυγό που μπορούν να καλύψουν την ημερήσια ανάγκη ενός ενήλικα. (βλέπε άρθρο «Θυρεοειδής και Ιώδιο – Οι απαντήσεις που πάντα ψάχνατε!») Ωστόσο, καλό θα ήταν να αποφεύγεται το ιωδιούχο αλάτι και τα πολλά θαλασσινά.
- Λήψη της απαραίτητης δόσης θυρεοειδικών ορμονών για την επίτευξη σωστής ρύθμισης του θυρεοειδούς. Οι τιμές TSH, FT3, FT4 θα πρέπει να είναι σωστά ρυθμισμένες, σύμφωνα με την ευεξία του ασθενή. Πρέπει να δοθεί βάση, στο πως νιώθει ο ασθενής και όχι τόσο στο αν οι τιμές βρίσκονται ή όχι σε «φυσιολογικά όρια». (Περισσότερα διαβάστε εδώ)
- Επιπρόσθετη λήψη (μετά από αιματολογικό έλεγχο) Σεληνίου, Βιταμίνης D και Ω3-λιπαρά οξέων. Όπως επίσης κάλυψη των αναγκών του οργανισμού σε άλλες βιταμίνες, ιχνοστοιχεία και μέταλλα, ισορροπημένη διατροφή, πλούσια σε αντιοξειδωτικά, φυτικές ίνες, πρωτεΐνες κλπ.
Συμπέρασμα: Να προσέχετε τον εαυτό σας και τους αγαπημένους σας με το να προσέχετε και να ελέγχετε τακτικά το θυρεοειδή σας.
*Σε κάποιες σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να αυξηθεί ο όγκος του θυρεοειδή αδένα.
Οι παραπάνω πληροφορίες προέρχονται από το άρθρο «Hashimoto Θυρεοειδίτιδα, η ασθένεια του λαού» του κύριου
Dr. Volker Schmiedel,
Επικεφαλής γιατρός της παθολογικής κλινικής,
Ειδικός γιατρός για φυσική και ιατρική αποκατάσταση,
ομοιοπαθητική,
λέκτορας βιολογικής ιατρικής (Παν. του Μιλάνου) – μετάφραση –Άρθρο Ανθή Αντωνίου, hashimotaki
schilddruesen-erkrankung.de/hashimoto
4 thoughts on “Έχω Χασιμότο! Όλα όσα πρέπει να γνωρίζω…”