Τι ακριβώς είναι o φυσικός αφυδατωμένος ή αποξηραμένος θυρεοειδής (NDT – Νatural Desiccated Thyroid);

Oι όροι αποξηραμένος θυρεοειδής ή εκχύλισμα θυρεοειδούς αναφέρονται σε θυρεοειδή αδένα χοίρου ή βοοειδούς, οι οποίοι ξηραίνονται και γίνονται σκόνη με σκοπό τη θεραπευτική χρήση.

Αν και οι συνθετικές ορμόνες του θυρεοειδούς είναι η συνιστώμενη από τις κατευθυντήριες οδηγίες φαρμακευτική αγωγή για τον υποθυρεοειδισμό σήμερα, οι θυρεοειδικές ορμόνες των ζώων ήταν κάποτε η τυπική θεραπεία. Στην πραγματικότητα, ήταν παλιά η μόνη διαθέσιμη θεραπεία.
Οι γιατροί άρχισαν να χρησιμοποιούν εκχυλίσματα θυρεοειδικών ιστών ζώων στα τέλη του 1800. Αλλά από τη δεκαετία του 1960, η ανάπτυξη των συνθετικών ορμονών του θυρεοειδούς περιόρισε τη χρήση τους.

Αποξηραμένος θυρεοειδής ή εκχύλισμα θυρεοειδούς: Είναι ασφαλή;

Ο NDT είναι ακόμα διαθέσιμoς σήμερα, ιδιαίτερα στις ΗΠΑ. Κατασκευάζεται από αποξηραμένους χοίριους θυρεοειδείς αδένες και παρουσιάζεται βασικά σαν συνδυασμός των δύο ορμονών του θυρεοειδούς T4 και T3.

Σε αντίθεση με τη συνθετική λεβοθυροξίνη Τ4, πολλοί είναι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι ο αφυδατωμένος θυρεοειδής δίνει ακριβώς ό,τι παράγει ο αδένας: Τ4, Τ3, Τ2, Τ1 και καλσιτονίνη. Οι υπέρμαχοι των σκευασμάτων αυτών υποστηρίζουν οτι πρόκειται για φυσικές ορμόνες ( από ζώα) και όχι για συνθετικές, χωρίς βέβαια να σημαίνει αυτό ότι το φυσικό είναι πάντοτε και η ασφαλέστερη επιλογή.

Οι κατευθυντήριες οδηγίες προτείνουν και οι γιατροί προτιμούν σήμερα σε μεγάλο βαθμό τη συνθετική μορφή από τις ορμόνες του θυρεοειδούς γιατί:

• Οι ζωικής προέλευσης θυρεοειδικές ορμόνες δεν “καθαρίζονται”, πράγμα που σημαίνει ότι μπορεί να περιέχουν ουσίες που δε βρίσκονται φυσιολογικά στους ανθρώπους. Οι ερευνητές δεν έχουν ακόμη καθορίσει το πώς οι ουσίες αυτές μπορεί να επηρεάζουν το ανθρώπινο σώμα.
  Αν υπάρχουν αντισώματα που δρουν ενάντια του θυρεοειδούς, όπως για παράδειγμα θυρεοειδίτιδας Χασιμότο, δεν έχει αξακριβωθεί πόσο μεγάλη είναι η πιθανότητα να ενισχυθεί περισσότερο η δημιουργία αντισωμάτων.
  Οι συνθετικές ορμόνες, από την άλλη πλευρά, έχουν τη μορφή των ορμονών που παράγονται στο σώμα. Ενώ ονομάζονται “συνθετικές” έχουν δομή ταυτόσημη προς την ένωση (Τ4), αυτή δηλαδή που το σώμα παράγει φυσικά.
• Οι αναλογίες των ορμονών Τ4 και Τ3 στα χάπια που περιέχουν θυρεοειδή ζώων ποικίλουν μεταξύ των κατασκευαστών, χωρίς οι ακριβείς ποσότητες να είναι γνωστές.
  Αυτό μπορεί να κάνει ακόμη πιο δύσκολο το να βρει κανείς την ιδανική δόση των ορμονών.
• Tα παρασκευάσματα των ζωικής προέλευσης ορμονών δεν αναφέρουν δοσολογία σε χιλιοστόγραμμα αλλά σε “κόκκους του θυρεοειδούς” – “grains”. Η δοσολογία βασίζεται επίσης στην υπόθεση ότι κάθε αδένας έχει ίσες ποσότητες ορμονών και ότι η αναλογία των Τ4 και Τ3 είναι παρόμοια και σταθερή σε κάθε ζωικό αδένα.
  Εκείνοι που αμφισβητούν τα σκευάσματα αυτά τονίζουν ότι δεν υπάρχει τρόπος για να είναι κανείς σίγουρος για τη δοσολογία και ότι οι ασθενείς που τα λαμβάνουν έχουν συχνά μεταβαλλόμενα επίπεδα ορμονών.

 

Τι λένε οι έρευνες σχετικά με το “φυσικό αποξηραμένο θυρεοειδή” (NDT);

Από την άλλη πλευρά, πολλοί ασθενείς που έχουν δοκιμάσει Τ4 -μόνο ή / και Τ3, έχουν αναφέρει πολύ καλύτερα κλινικά αποτελέσματα δοκιμάζοντας και NDT, με σημαντική βελτίωση των κλινικών συμτωμάτων και της ποιότητας ζωής συγκριτικά ενώ ακόμη περισσότεροι είναι εκείνοι που απλά δε βλέπουν βελτίωση των συμπτωμάτων τους μόνο μετά τη χορήγηση της λεβοθυροξίνης (Τ4).

Το 2013 δημοσιεύθηκαν στο έγκριτο ενδοκρινολογικό περιοδικό Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism τα αποτελέσματα μίας μελέτης που σκοπό είχε να συγκρίνει τη λεβοθυροξίνη και το εκχύλισμα αφυδατωμένου θυρεοειδούς εξετάζοντας τα εργαστηριακά αποτελέσματα, τυχόν αλλαγές στο βάρος, τα αποτελέσματα ψυχομετρικών δοκιμών και την τελική προτίμηση του ασθενούς.

Επρόκειτο για μια μελέτη 70 ασθενών με υποθυρεοειδισμό που έλαβαν θεραπεία είτε με αποξηραμένο εκχύλισμα θυρεοειδούς είτε με λεβοθυροξίνη για 12 εβδομάδες, ακολουθούμενη από την άλλη επιλογή για άλλες 16 εβδομάδες.
Οι συμμετέχοντες δε γνώριζαν το είδος της θεραπείας που έλαβαν κάθε φορά.
Μετά από κάθε φάση της θεραπείας οι ασθενείς υποβάλλονταν σε έλεγχο του βάρους, εξετάσεις αίματος, ψυχομετρικά τεστ και τους ζητήθηκε να δηλώσουν ποια θεραπεία προτιμούσαν.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το 49% των ασθενών προτιμούσε το αποξηραμένο εκχύλισμα του θυρεοειδούς, το 19% προτίμησε τη λεβοθυροξίνης και το 23% δεν εκδήλωσε καμία προτίμηση.
Το εκχύλισμα ζωικής προέλευσης θυρεοειδούς συσχετίστηκε επίσης με μεγαλύτερη απώλεια βάρους. Δεν υπήρχε διαφορά στις ψυχομετρικές δοκιμές ή σε οποιαδήποτε συμπτώματα ενώ και οι δύο μορφές των ορμονών του θυρεοειδούς ήταν σε θέση να ομαλοποιήσουν τις εργαστηριακές τιμές.

Χρειάζονται σε κάθε περίπτωση περαιτέρω έρευνες πάνω στο θέμα προκειμένου να εξακριβωθεί ποιοι ασθενείς θα μπορούσαν να επωφεληθούν από τη χρήση αποξηραμένου ζωικού θυρεοειδούς.

Ευαγγελία Γιαζιτζόγλου
Ενδοκρινολόγος, Θεσσαλονίκη

Πηγή:
Hoang TD. “Desiccated thyroid extract compared with levothyroxine in the treatment of hypothyroidism.” American Thyroid Association