Χαρακτηριστικό της ενδομητρίωσης είναι ότι αναβρίσκεται ιστός του ενδομήτριου σε άλλα σημεία του σώματος, κυρίως στις ωοθήκες, γύρω από την μήτρα, στις σάλπιγγες, στο περιτόναιο (τον ιστό που καλύπτει σχεδόν όλα τα όργανα της κοιλιακής χώρας). Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να αναπτυχθεί αυτός ο ιστός στο έντερο, στην ουροδόχο κύστη και σε σπάνιες περιπτώσεις ακόμα και σε άλλα ζωτικά όργανα όπως νεφρά και πνεύμονες.

Συμπτώματα

Η ενδομητρίωση μπορεί να μείνει για πολύ καιρό χωρίς διάγνωση καθώς σε πολλές περιπτώσεις δεν παρουσιάζονται έντονα συμπτώματα.

Πιθανά συμπτώματα της ενδομητρίωσης μπορεί να είναι:

• έντονοι πόνοι περιόδου
• πόνοι στην κάτω κοιλιακή χώρα, ιδιαίτερα στο 2^ο  μισό του εμμηνορροϊκού κύκλου
• ασταθής κύκλος
• αιμορραγία στα μέσα του κύκλου
• πόνοι στη μέση, πού ίσως εκτείνονται μέχρι τα πόδια
• πόνος μετά την σεξουαλική επαφή
• πόνος κατά την γυναικολογική εξέταση
• πόνος κατά την ούρηση ή την αφόδευση
• αίμα στα ούρα ή στα κόπρανα
• διαταραχές του πεπτικού συστήματος (διάρροιες, δυσκοιλιότητα, αέρια)
• καταθλιπτικές τάσεις
• υπογονιμότητα
• 

Καθώς όμως τα παραπάνω συμπτώματα μπορεί να προέρχονται από άλλα αίτια, καθίσταται δύσκολη η διάγνωση της ενδομητρίωσης.

Αίτια

Τα αίτια που μπορεί να προκαλέσουν ενδομητρίωση σε μια γυναίκα, δεν έχουν πλήρως διερευνηθεί.

Οι επιστήμονες θεωρούν πως υπάρχουν διαφορών ειδών αίτια.

Ένα από αυτά είναι «η θεωρία εμφύτευσης». Όπως αναφέρει ο καθηγητής του πανεπιστημίου γυναικολογίας στο Έρλανγκεν της Γερμανίας Dr. Στέφαν Ρέννερ: «Οι περισσότερες γυναίκες ματώνουν κατά την εμμηνόρροια ρύση και από τις σάλπιγγες. Έτσι καταλήγουν κύτταρα του ενδομήτριου και στην υπόλοιπη κοιλιακή χώρα και μπορεί να εγκατασταθούν εκεί.»

Ακόμα μια αιτιολογία για την εμφάνιση ενδομηρίωσης μπορεί να είναι η κληρονομικότητα. Όπως αναφέρει η καθηγήτρια και επικεφαλής ιατρός της γυναικολογικής κλινικής Καρλσρούης Dr. Daniela Hornung: «Οι πιθανότητες εμφάνισης της ενδομητρίωσης σε συγγενείς πρώτου βαθμού βρίσκονται σε 7 – 10%. Σε δίδυμες αδελφές μάλιστα στο 80%!»

Μία έρευνα αυστραλιανών επιστημόνων έδειξε ότι πολλά χρωμοσώματα περιέχουν γονίδια τα οποία προφανώς παίζουν σημαντικό ρόλο στο να κληρονομηθεί η ενδομητρίωση.

Ωστόσο, υπάρχει και μια άλλη θεωρεία που ερευνάται από τους επιστήμονες. Σύμφωνα με την προαναφερθείσα γυναικολόγο: «Ενώ το 90% των γυναικών κατά την διάρκεια της περιόδους τους ματώνουν εσωτερικά, στο 80% αυτών των γυναικών δεν παρουσιάζεται ενδομητρίωση.»

Συνεπώς, μια λογική εξήγηση μπορεί να είναι ότι συχνά ευθύνεται το ανοσοποιητικό σύστημα.

Συχνά παρατηρείται αύξηση των αντισωμάτων IgG, IgA και IgM κατά του ενδομητριακού ιστού. Ενδιαφέρον είναι επίσης ότι πολλές γυναίκες με ενδομητρίωση πάσχουν από ένα ή περισσότερα αυτονάνοσα νοσήματα όπως Συστηματικό ερυθηματώδης λύκος, ρευματοειδή αρθρίτιδα ή χρόνιο αυτοάνοσο υποθυρεοειδισμό. Ακόμα, ενδιαφέρον να αναφέρουμε ότι οι ασθενείς με ενδομητρίωση έχουν αυξημένες πιθανότητες να νοσήσουν από Ινομυαλγία, Σύνδρομο Sjögren και  Αλλεργίες.

Αξιοσημείωτο είναι ότι οι γυναίκες που πάσχουν από ενδομητρίωση έχουν κατά 30% πιο αυξημένες πιθανότητες να αναβρεθούν στον οργανισμό τους Αντιπυρηνικά αντισώματα (ΑΝΑ).

Οι ειδικοί προτρέπουν συνεπώς τις γυναίκες με αυτοάνοσο νόσημα όπως (π.χ. Hashimoto Θυρεοειδίτιδα) να κάνουν τακτικό γυναικολογικό έλεγχο.

Ενδομητρίωση – Διάγνωση και Θεραπεία

Η ενδομητρίωση μπορεί να διαγνωστεί με εσωτερικό υπερηχογράφημα. Ιδιαίτερα όταν ο ενδομήτριος ιστός έχει καλύψει μεγάλες επιφάνειες αυτό γίνεται ορατό στην εξέταση αυτή.

Όταν ο ιστός έχει καλύψει μικρές σχετικά επιφάνειες μπορεί να χρειαστεί να γίνει ένα υπερηχογράφημα όλης της κοιλιακής χώρας.

Κάποιες φορές ίσως κριθεί απαραίτητη η μαγνητική τομογραφία.

Η Λαπαροσκόπηση είναι μια άλλη μέθοδο που βοηθάει στην διάγνωση της ενδομητρίωσης. Εδώ ουσιαστικά πρόκειται για μια μικρή χειρουργική επέμβαση. Η απόφαση στο αν κρίνεται απαραίτητη αυτή η μέθοδος εναπόκειται στον θεράπων γιατρό. Ωστόσο, η συγκεκριμένη μέθοδος μπορεί να δώσει μια πιο σαφή εικόνα σε όλα τα σημεία και όργανα που έχουν καλυφθεί από τον ενδομήτριο ιστό.

Η λαπαροσκόπηση μπορεί να λειτουργήσει και σαν επέμβαση για την αφαίρεση του ιστού ο οποίος ενδεχομένως έχει εξαπλωθεί στα όργανα της κοιλιακής χώρας. Έτσι κατά επέκταση μπορεί να θεωρηθεί και μορφή θεραπείας.

Μια άλλη μορφή θεραπείας μπορεί να είναι η φαρμακευτική αγωγή, μεταξύ αυτών και αναλγητικά.

Κάποιοι γυναικολόγοι ίσως προτείνουν την θεραπεία με αντισυλληπτικά χάπια. (Προσοχή: Σε αυτή τη περίπτωση ενημερώστε και πάλι τον γιατρό, αν τυχών πάσχετε από κάποιο νόσημα του θυρεοειδούς αδένα και λαμβάνεται αγωγή με θυρεοειδικές ορμόνες)

Συμπέρασμα: Γυναίκες που πάσχουν από αυτοάνοσο νόσημα έχουν αυξημένες πιθανότητες να παρουσιάσουν ενδομητρίωση και το αντίθετο. Η υπογονιμότητα, εφόσον αποκλειστούν τα υπόλοιπα αίτια, μπορεί να οφείλεται στην ενδομητρίωση. Ο τακτικός γυναικολογικός έλεγχος κρίνεται σε όλες τις γυναίκες απαραίτητος και η καλή συνεργασία με τον γυναικολόγο και τον ενδοκρινολόγο τους. read more