Πολλαπλή σκλήρυνση ή σκλήρυνση κατά πλάκας, η ασθένεια με τα χίλια πρόσωπα.
2 με 2,5 εκατ. άνθρωποι παγκοσμίως έχουν διαγνωστεί με τη νόσο εκ των οποίων περίπου 10.000-12.000 στην Ελλάδα.

Τι είναι όμως η πολλαπλή σκλήρυνση και πώς συνδέεται με άλλα αυτοάνοσα νοσήματα;

Η σκλήρυνση κατά πλάκας είναι μια χρόνια νόσος του κεντρικού νευρικού συστήματος. Θεωρείται ότι είναι μία άνοσο -διαμεσολαβούμενη διαταραχή, στην οποία το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται λανθασμένα εναντίον του υγιούς ιστού του κεντρικού νευρικού συστήματος.
Δεν είναι μεταδιδόμενη ασθένεια, ούτε αμιγώς κληρονομική, ωστόσο έχει αποδειχθεί ότι ένας συνδυασμός περιβαλλοντολογικών και γενετικών παραγόντων αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου.

Η ΣΚΠ μπορεί να προκαλέσει πολλά συμπτώματα: θολή όραση, απώλεια της ισορροπίας, κακό συντονισμό των κινήσεων και της ομιλίας, τρέμουλο, μουδιάσματα, υπερβολική κόπωση, προβλήματα μνήμης και συγκέντρωσης, κατάθλιψη, παράλυση, τύφλωση και πολλά άλλα.
Αυτά τα προβλήματα μπορούν να έρχονται και να φεύγουν ή να επιμένουν και να επιδεινώνονται με την πάροδο του χρόνου.
Η διάγνωση της πολλαπλής σκλήρυνσης γίνεται συχνότερα στους ενήλικες μεταξύ της τρίτης και της πέμπτης δεκαετίας.

Τα τελευταία χρόνια έχει γίνει γνωστό ότι οι ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας είναι ευάλωτοι στην ανάπτυξη και άλλων αυτοάνοσων διαταραχών.
Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι αυτοάνοσες νόσοι όπως η θυρεοειδίτιδα Hashimoto, ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1, η ρευματοειδής αρθρίτιδα και το βρογχικό άσθμα συνδέονται με τη σκλήρυνση κατά πλάκας.

Στην πορεία της πολλαπλής σκλήρυνσης εμφανίζονται πολύ τακτικά στο αίμα των ασθενών αντιθυρεοειδικά αντισώματα, όπως αυτά που εμφανίζονται στη θυρεοειδίτιδα Χασιμότο. Μάλιστα και οι συγγενείς ασθενών με σκλήρυνση κατά πλάκας εμφανίζουν πολύ συχνότερα θυρεοειδίτιδα Χασιμότο σε σύγκριση με το γενικό πληθυσμό.

Εκτιμάται ότι περίπου το ένα τέταρτο των ασθενών με πολλαπλή σκλήρυνση πάσχουν και από αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα ή υποκλινικό υποθυρεοειδισμό.
Βέβαια, η θυρεοειδίτιδα δεν αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο της σκλήρυνσης κατά πλάκας, αλλά γεγονός είναι ότι βρίσκεται αρκετά συχνά μια λεγόμενη συννοσηρότητα, η οποία θα πρέπει να αποδοθεί στο γεγονός ότι και οι δύο νόσοι είναι εκδηλώσεις ενός πάσχοντος ανοσοποιητικού συστήματος.
Πολλές φορές μάλιστα σε ταυτόχρονη εμφάνιση θυρεοειδίτιδας παρατηρείται ότι οι δυο ασθένειες ακολουθούν την ίδια κλινική πορεία, παρουσιάζουν υποτροπές, υφέσεις και εξάρσεις το ίδιο έντονες στις περιπτώσεις που εμφανίζονται.

Αντίστροφα, οι ασθενείς που πάσχουν από νόσους του θυρεοειδούς θεωρείται ότι διατρέχουν έναν ελαφρώς υψηλότερο κίνδυνο εκδήλωσης σκλήρυνσης κατά πλάκας.
Το ίδιο ισχύει και για τους ασθενείς που πάσχουν από διαβήτη τύπου 1, ρευματοειδή αρθρίτιδα και φλεγμονώδη νόσο του εντέρου.

Εξαιτίας της κοινής συμπτωματολογίας που μπορεί να παρουσιάζουν οι αυτοάνοσες νόσοι, κάποιες φορές η διάγνωση της πολλαπλής σκλήρυνσης δεν είναι εύκολη υπόθεση.
Στα αρχικά στάδια, τα συμπτώματα μπορεί να είναι μη-ειδικά, υποδηλώνοντας διαταραχές του νευρικού συστήματος ενώ τα πρώιμα συμπτώματα που έρχονται και παρέρχονται μπορεί να μη ληφθούν σοβαρά υπόψιν από τον ασθενή.
Η μαγνητική τομογραφία (MRI) του εγκεφάλου παρέχει μεγάλη βοήθεια στην επίτευξη της οριστικής διάγνωσης.

Το θέμα της φετινής Παγκόσμιας Ημέρας για την Πολλαπλή Σκλήρυνση είναι η ΠΡΟΣΒΑΣΗ. Όταν λέμε πρόσβαση δεν εννοούμε μόνο την φυσική πρόσβαση σε κτίρια, εγκαταστάσεις, ταξίδια αναψυχής.
Εννοούμε την πρόσβαση στη γνώση για τη νόσο, τη διάγνωση, τη θεραπεία και την υποστήριξη.

Ευαγγελία Γιαζιτζόγλου MD, ειδικός ενδοκρινολόγος – διαβητολόγος, Θεσσαλονίκη
www.endoderma.gr