Η επιληπτική κρίση χαρακτηριίζεται από ένα επεισόδιο ανώμαλης ηλεκτρικής δραστηριότητας σε κάποιο σημείο στον εγκέφαλο. Αυτή η διαταραχή της μετάδοσης των ηλεκτρικών σημάτων συνήθως εκδηλώνεται με επεισόδια ανεξέλεγκτων κινήσεων (σπασμοί) και απώλεια των αισθήσεων αλλά και μια σειρά από άλλα νευρολογικά συμπτώματα.

Η επιληψία είναι η χρόνια κατάσταση στην οποία εμφανίζονται επαναλαμβανόμενα επεισόδια επιληπτικών κρίσεων.
Σύμφωνα με τους παραπάνω ορισμούς, ένα επεισόδιο επιληπτικής κρίσης δε σημαίνει απαραίτητα και επιληψία.
Η επιληπτική κρίση είναι ένα σύμπτωμα, ενώ η επιληψία είναι πάθηση.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι το 7-10% του πληθυσμού θα έχει ένα επεισόδιο επιληπτικής κρίσης κάποια στιγμή στη διάρκεια της ζωής του.

 

Τι μορφές μπορεί να πάρει μια επιληπτική κρίση ;

Η επιληπτική κρίση μπορεί να περιλαμβάνει απώλεια των αισθήσεων ή όχι και μπορεί να λάβει πολλές μορφές, ανάλογα με το σημείο του εγκεφάλου με το οποίο σχετίζεται.

Ακόμη μπορεί να εκδηλωθεί με :

• σπασμούς, είτε κλονικούς (όταν δηλ. τρέμουν τα χέρια ή και τα πόδια), είτε τονικούς (όταν τα χέρια ή τα πόδια μένουν καθηλωμένα σε σύσπαση), είτε μυοκλονικούς (σαν τινάγματα)

• γρήγορο ανοιγοκλείσιμο των ματιών (σπασμοί στους βλεφαρικούς μυες) ή βολβοστροφή (όταν “γυρίζουν τα μάτια”)

• αισθητικές διαταραχές όπως μουδιάσματα ή αίσθηση ηλεκτρικού ρεύματος

• οπτικές διαταραχές όπως λάμψεις, ζιγκ-ζαγκ

• ακουστικές διαταραχές όπως απλούς ήχους ή ακόμα και μουσικά κομμάτια

• δυσκολία στην ομιλία, μπέρδεμα, σταμάτημα της ομιλίας, σιελόρροια, μασητικοί ήχοι και κινήσεις, τρίξιμο των δοντιών

• οσφρητικές διαταραχές όπως αίσθηση άσχημης μυρωδιάς

• απώλεια ούρων ή και κοπράνων, δάγκωμα της γλώσσας

• περίεργη αιφνίδια συμπεριφορά δηλ. ο ασθενής καθηλώνει το βλέμμα του “σαν χαμένος”, κάνει αυτόματες στερεοτυπικές κινήσεις όπως τρίβει τα χέρια του, κάνει σαν να μασάει, περπατάει γύρω γύρω σαν σε κύκλο κ.ο.κ.

• η ατονική κρίση (drop attack) όπου χάνεται αιφνίδια ο μυϊκός τόνος σε όλο το σώμα και ο ασθενής σωριάζεται “σαν σακί” στο έδαφος.

• άλλες σπάνιες μορφές όπως το deja vu κ.ο.κ.

 

Τι σχέση έχει όμως η εμφάνιση επιληπτικών κρίσεων με τα αντισώματα που εμφανίζονται αυξημένα στη θυρεοειδίτιδα του Χασιμότο;

 

H εγκεφαλοπάθεια του Hashimoto (HE) είναι μια σπάνια, συχνά υποδιαγνωσμένη, απειλητική για τη ζωή κατάσταση που χαρακτηρίζεται από υποτροπιάζουσα-διαλείπουσα εγκεφαλοπάθεια, που σχετίζεται με την ύπαρξη αυτοαντισωμάτων, ιδιαίτερα αυτών έναντι της θυρεοειδικής υπεροξειδάσης (αντι – TPO).

Οι κλινικές εκδηλώσεις είναι πολύ ετερογενείς και κυμαίνονται από οξεία έναρξη της μείωσης της συνείδησης, παραλήρημα, επιληπτικές κρίσεις, εγκεφαλικό επεισόδιο, άνοια και άλλες ψυχιατρικές διαταραχές, όπως διέγερση, κατάθλιψη, και ψύχωση.
Ακούσιες κινήσεις (χορειοαθέτωση, μυοκλονίες, και τρόμος) και αταξία αναφέρονται επίσης.
Πιο πρόσφατα, νέα αυτοαντισώματα που κατευθύνονται έναντι της α-ενολάσης (ΝΑΕ) ανακαλύφθηκαν στο 44% των ασθενών με εγκεφαλοπάθεια Χασιμότο.

Oι επιληπτικές κρίσεις έχουν αναφερθεί περίπου στο 66% των ασθενών με εγκεφαλοπάθεια Χασιμότο. Αυτές οι κρίσεις μπορεί να είναι είτε γενικευμένες τονικοκλονικές ή σύνθετες αλλά  συμβαίνουν επίσης εστιακές, αφαιρετικές και μυοκλονικές κρίσεις.
Όταν η γενικευμένη κρίση διαρκεί πολύ (πάνω από 30 λεπτά) ονομάζεται επιληπτική κατάσταση (status epilepticus) και χρειάζεται επείγουσα αντιμετώπιση με φάρμακα, διότι ενδέχεται να προκληθεί οίδημα στον εγκέφαλο και βλάβη των εγκεφαλικών νευρώνων.
Αυτό όμως συμβαίνει σπάνια σε ασθενείς με εγκεφαλοπάθεια Χασιμότο.

Η παθοφυσιολογία της εγκεφαλοπάθειας Χασιμότο και των επιληπτικών κρίσεων που συνδέονται με αυτήν παραμένει αβέβαιη.
Ένας άμεσος ρόλος των αντιθυρεοειδικών αντισωμάτων δεν έχει καθοριστεί με σαφήνεια.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα κλινικής έρευνας που δημοσιεύθηκαν τον Ιούλιο του 2015, αντιθυρεοειδικά αντισώματα (αντι -ΤΡΟ) εντοπίστηκαν στο 8% των ασθενών με διάγνωση επιληψίας, ΑΝΑ αντισώματα (αντιπυρηνικά) περίπου στο 6% ενώ αντισώματα καρδιολιπίνης στο 9%.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26131823
Σε άλλη έρευνα που δημοσιεύθηκε το 2014 αυξημένος τίτλος αντιθυρεοειδικών αντισωμάτων βρέθηκε στους μισούς περίπου από τους ενήλικες που εμφάνισαν κροταφική επιληψία
χωρίς άλλη εμφανή αιτία.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24793474

 

Διάγνωση της εγκεφαλοπάθειας Χασιμότο

Ανωμαλίες στο ηλεκτροεγκεφαλογράφημα εντοπίζονται στο 98% των ασθενών με εγκεφαλοπάθεια Χασιμότο. Ενώ οι ανωμαλίες αυτές μπορεί να είναι μη-ειδικές η σοβαρότητά τους παραλληλίζει συχνά τη σοβαρότητα της εγκεφαλοπάθειας.
Αυτές οι μεταβολές στο ΗΕΓ είναι συχνά αναστρέψιμες με ανοσοθεραπεία.

Η ανάλυση του εγκεφαλονωτιαίου υγρού φέρεται να είναι παθολογική στο 80% των περιπτώσεων, συχνά με αυξημένη ποσότητα πρωτεΐνών.
Η μαγνητική τομογραφία του εγκεφάλου είναι συχνά φυσιολογική, αλλά συχνά μπορεί να εμφανίζεται εστιακή ή διάχυτη ατροφία, μεταβολές στη λευκή ουσία ή οίδημα.
Τα γλυκοκορτικοστεροειδή είναι η θεραπεία εκλογής για την εγκεφαλοπάθεια Χασιμότο.
Η δόση και η διάρκεια της θεραπείας με στεροειδή ορίζονται με βάση την κλινική ανταπόκριση και όχι τον τίτλο των αντιθυρεοειδικών αντισωμάτων.
Για ανθεκτικές σε στεροειδή περιπτώσεις, η ενδοφλέβια χορήγηση ανοσοσφαιρινών, ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων ή η πλασμαφαίρεση μπορεί να είναι αποτελεσματικά.

Στην περίπτωση της υποτροπιάζουσας εγκεφαλοπάθειας, ο ρόλος των αντιεπιληπτικών φαρμάκων στον έλεγχο των επιληπτικών κρίσεων είναι συχνά περιορισμένος, εκτός αν η ίδια η φλεγμονή βρίσκεται υπό έλεγχο.

Περσσσότερα για την εγκεφαλοπάθεια Χασιμότο μπορείτε να βρείτε εδώ.

 

Ευαγγελία Γιαζιτζόγλου MD, ειδικός ενδοκρινολόγος – διαβητολόγος
www.endoderma.gr