Χρόνια κνίδωση και θυρεοειδίτιδα Χασιμότο

Υπάρχει σχέση μεταξύ της χρόνιας κνίδωσης και της αυτοάνοσης θυρεοειδίτιδας Hashimoto;

Τι είναι όμως η κνίδωση και ποια είναι τα χαρακτηριστικά της χρόνιας κνίδωσης;

Με τον όρο κνίδωση εννοούμε την αλλεργική αντίδραση του δέρματος, η οποία εκδηλώνεται με την εμφάνιση πομφών και συνοδεύεται από έντονο κνησμό (φαγούρα) και, ενίοτε, τοπικό οίδημα.
Ετυμολογικά, ο όρος κνίδωση προέρχεται από τη λέξη κνίδη, που στα αρχαία ελληνικά σημαίνει τσουκνίδα. Επαφή του δέρματος με την τσουκνίδα προκαλεί φαγούρα και τοπικά, εμφάνιση πομφών.

Από όλους τους ασθενείς που θα εμφανίσουν οξεία κνίδωση (δηλαδή ποσοστό 15- 25% του γενικού πληθυσμού), περίπου ο ένας στους δέκα θα έχει τελικά διάρκεια συμπτωμάτων (με καθημερινή ή σχεδόν καθημερινή εμφάνιση εξανθημάτων) μεγαλύτερη από 6 εβδομάδες. Στην περίπτωση αυτή η πάθηση ονομάζεται χρόνια κνίδωση.
Η χρόνια κνίδωση εμφανίζεται συχνότερα σε ενήλικες, μεταξύ των οποίων προσβάλει πιο συχνά τις γυναίκες.

Ο τελικός “ένοχος” στην παθογένεια της χρόνιας κνίδωσης είναι η ουσία ισταμίνη, η οποία απελευθερώνεται από τα ειδικά κύτταρα, τα σιτευτικά. Η χρόνια κνίδωση μπορεί να ταξινομηθεί σε δευτεροπαθή, αυτοαντιδραστική και ιδιοπαθή χρόνια κνίδωση.

Με τον όρο αυτοαντιδραστική αναφερόμαστε στη χρόνια κνίδωση που προκύπτει ως αποτέλεσμα αλληλεπίδρασης κάποιου τμήματος της άμυνας του οργανισμού (π.χ. αυτοαντισώματα) με στοιχεία του ίδιου του οργανισμού. Αποτελεί το 40% περίπου της χρόνιας κνίδωσης.

Δευτεροπαθή ονομάζουμε τη χρόνια κνίδωση που προκαλείται από μια άλλη συνυπάρχουσα πάθηση ή κατάσταση του οργανισμού και αποτελεί περίπου το 10% της χρόνιας κνίδωσης. Οι χρόνιες λοιμώξεις από βακτήρια, ιοί, παράσιτα ή μύκητες είναι η πιο συχνή αιτία δευτεροπαθούς χρόνιας κνίδωσης.

Αν και η ιατρική επιστήμη ανακαλύπτει συνεχώς νέες αιτίες που προκαλούν χρόνια κνίδωση, σε πολλούς ασθενείς δεν ανευρίσκεται σαφής αιτιολογία. Αυτοί οι ασθενείς λέμε ότι πάσχουν από ιδιοπαθή χρόνια κνίδωση. Αποτελεί το 50% όλων των μορφών χρόνιας κνίδωσης και είναι μια διάγνωση εξ αποκλεισμού.
Αυτό σημαίνει ότι ο ενδελεχής κλινικοεργαστηριακός έλεγχος δεν αποκάλυψε κάποια άλλη υποκείμενη αιτία που να προκαλεί τη νόσο.


Πώς συνδέεται η θυρεοειδίτιδα Χασιμότο με τη χρόνια κνίδωση;

Περίπου 30 χρόνια πριν, συναντάται η πρώτη έρευνα που ασχολήθηκε με τη σχέση μεταξύ της χρόνιας ιδιοπαθούς – δηλαδή χωρίς άλλο εμφανές αίτιο- κνίδωσης και των αυτοάνοσων παθήσεων του θυρεοειδούς.
Στη συνέχεια, διάφορες μελέτες που δημοσιεύθηκαν το 2011 επανέφεραν το ερώτημα αυτό.

Η ανάλυση αυτών των μελετών έδειξε έδειξε ότι το 45% με 55% των ανθρώπων που εμφανίζουν χρόνια ιδιοπαθή κνίδωση πάσχουν ήδη από μια άλλη αυτοάνοση πάθηση.
Σε μία μελέτη από αυτές διαπιστώθηκε ότι το 25% των ασθενών με χρόνια κνίδωση είχε θετικά τα αντισώματα που βρίσκονται αυξημένα στη θυρεοειδίτιδα Χασιμότο, δηλαδή είτε αυτά κατά της θυρεοειδικής υπεροξειδάσης (αντι – TPO) είτε αυτά έναντι της θυρεοσφαιρίνης ή και τα δύο.

Οι μηχανισμοί που συνδέουν τη θυρεοειδική αυτοανοσαλλία και τη χρόνια κνίδωση δεν έχουν γίνει απόλυτα σαφείς.
Τα θυρεοειδικά αυτοαντισώματα βρέθηκε ότι δεν προκαλούν άμεσα κνίδωση όπως επίσης και ότι η χρόνια κνίδωση μπορεί να έχει αυτοάνοση βάση, δεδομένου ότι σε ένα ποσοστό των ασθενών με χρόνια κνίδωση έχουν βρεθεί αυτοαντισώματα με υψηλή συγγένεια για τον υποδοχέα της ανοσοσφαιρίνης IgE σε ορισμένα κύτταρα που μπορεί να είναι παθογενετικά για την εμφάνιση της χρόνιας κνίδωσης.

Από κάποιους ερευνητές θεωρείται ότι η χρόνια κνίδωση και η θυρεοειδίτιδα του Hashimoto αποτελούν διαφορετικές εκδηλώσεις της ίδιας αυτοάνοσης διαδικασίας.


Κάποιες άλλες έρευνες έδειξαν ότι οι ασθενείς με χρόνια κνίδωση και θυρεοειδικά αυτοαντισώματα μπορεί να ωφεληθούν από τη θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης με συνθετική ορμόνη του θυρεοειδούς και ότι η φλεγμονή στο θυρεοειδή μπορεί να είναι πιο σοβαρή στους ασθενείς που εμφανίζουν ταυτόχρονα και κνίδωση.

Και κάτι άλλο ενδιαφέρον:
Η νεοπτερίνη (ΝΡ) είναι ένας ευαίσθητος δείκτης για την ενεργοποίηση των μονοκυττάρων-μακροφάγων. Τα επίπεδα της NP σχετίζονται θετικά με τη σοβαρότητα της φλεγμονής.
Σε μελέτη του 2011 σε ασθενείς με αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα και χρόνια κνίδωση, τα υψηλότερα επίπεδα νεοπτερίνης πριν τη θεραπεία με λεβοθυροξίνη, φάνηκε να είναι ενδεικτικά μιας πιο σοβαρής φλεγμονής στο θυρεοειδή αδένα ενώ μετά την καταστολή με λεβοθυροξίνη, τα επίπεδα της φάνηκε να μειώνονται σημαντικά.
Η νεοπτερίνη είναι μεν ένας ευαίσθητος δείκτης αλλά όχι ειδικός για το θυρεοειδή και περισσότερες μελέτες χρειάζονται για να δώσουν πιο ακριβή αποτελέσματα για το κατά πόσο η θεραπεία με λεβοθυροξίνη μπορεί άμεσα να επηρεάσει τις δερματικές εκδηλώσεις της κνίδωσης.


Συμπερασματικά, η εξέταση της θυρεοειδικής λειτουργίας και ο προσδιορισμός των αντιθυρεοειδικών αντισωμάτων μπορεί να είναι χρήσιμα στην αξιολόγηση των ασθενών με χρόνια κνίδωση ενώ οι ασθενείς με γνωστή αυτοάνοση θυρεοειδική νόσο πρέπει να είναι γνώστες της αυξημένης πιθανότητας εμφάνισης της κνίδωσης.
Περισσότερα για τις δερματικές εκδηλώσεις των παθήσεων του θυρεοειδούς μπορείτε να βρείτε εδώ.

Ευαγγελία Γιαζιτζόγλου
Ενδοκρινολόγος, Θεσσαλονίκη

Πηγές:

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3256343/
http://www.ijdvl.com/article.asp?issn=0378-6323;year=2011;volume=77;issue=4;spage=477;epage=482;aulast=Gulec
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21323598

 

 

 

 

Facebooktwittermail

Αφήστε μια απάντηση