Χαμηλή TSH στις εξετάσεις ρουτίνας: και τώρα;;
Τι πρέπει να κάνεις όταν η TSH στο αίμα σου είναι κάτω από το όριο; Πρέπει να ανησυχήσεις; Πότε είναι σοβαρό; Τι συμπτώματα προκαλεί η μειωμένη TSH; Τι άλλο είναι καλό να ξέρεις;

  Τι σημαίνουν οι χαμηλές τιμές TSH;

Αν η TSH βρίσκεται κάτω από το φυσιολογικό όριο του εργαστηρίου και οι τιμές των ελεύθερων ορμονών του θυρεοειδούς (fT3, fT4) υψηλές, τότε έχεις υπερθυρεοειδισμό.
Με τον όρο «υπερθυρεοειδισμός» εννοούμε ότι ο θυρεοειδής αδένας παράγει περισσότερες από το κανονικό ορμόνες, δηλαδή ότι υπερλειτουργεί.

Μπορεί κάποιες φορές να έχουμε μειωμένη TSH αλλά φυσιολογικές τιμές στις ελεύθερες ορμόνες του θυρεοειδούς, Τ3 και Τ4.
Αυτό συμβαίνει συχνά στα αρχικά στάδια του υπερθυρεοειδισμού και η κατάσταση αυτή περιγράφεται ως υποκλινικός υπερθυρεοειδισμός.

 Τι είναι η TSH;

Η TSH (Thyroid – stimulating Hormone), γνωστή στα ελληνικά σαν θυρεοειδοτρόπος ορμόνη ή θυρεοτροπίνη, είναι μια ορμόνη που παράγεται από την υπόφυση, έναν αδένα στο μέγεθος μπιζελιού, που βρίσκεται στη βάση του κρανίου.
H TSH ρυθμίζει την ενδοκρινή λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα δίνοντάς του το ερέθισμα για την παραγωγή των θυροειδικών ορμονών: της θυροξίνης (Τ4) και στη συνέχεια της τριϊωδοθυρονίνης (Τ3). Αυτές είναι οι ορμόνες που ρυθμίζουν το μεταβολισμό του σώματος.
Διάβασε περισσότερα για την TSH εδώ.

Σε περίπτωση υπερδραστηριότητας του θυρεοειδούς αδένα, δηλαδή υπερπαραγωγής Τ3 και Τ4, ο οργανισμός φυσιολογικά περιορίζει την παραγωγή της TSH.

Αρκεί η χαμηλή TSH για να πεις ότι έχεις υπερθυρεοειδισμό;

Πρέπει σίγουρα να υπολογιστούν και οι ορμόνες του θυρεοειδούς Τ3 και Τ4, και μάλιστα οι ελεύθερες τιμές τους.
Θα πρέπει να πούμε ότι το εύρος των φυσιολογικών τιμών για την TSH ποικίλλει από εργαστήριο σε εργαστήριο.
Συνήθως πρέπει να γίνουν και εξετάσεις για να ανιχνευθούν ενδεχομένως τα αντισώματα που στρέφονται εναντίον του θυρεοειδικού ιστού (για παράδειγμα στη νόσο του Graves) και να γίνει ένα υπερηχογράφημα του θυρεοειδούς από έναν ενδοκρινολόγο για να προσδιοριστεί η αιτία του υπερθυρεοειδισμού.

  Παίρνω θυροξίνη και έχω πολύ χαμηλή TSH. Τι να κάνω;

Αν παίρνεις θυροξίνη για τη θεραπεία υποθυρεοειδισμού, το πιο πιθανό είναι η δόση της θυροξίνης που παίρνεις μέχρι τώρα να είναι μεγαλύτερη από όσο χρειάζεσαι.
Πρέπει οπωσδήποτε να υπολογιστούν και οι ελεύθερες τιμές των Τ3 και Τ4 και να ρυθμιστεί η δόση, πάντοτε με συνεκτίμηση των κλινικών συμπτωμάτων.

  Χαμηλή TSH μετά από θυρεοειδεκτομή

Σε κάποιες περιπτώσεις μεταστατικού καρκίνου του θυρεοειδούς συστήνεται μετά τη θυρεοειδεκτομή η καταστολή της TSH για ορισμένο διάστημα.
Σε αυτήν την περίπτωση πρέπει η χαμηλή τιμή της TSH να γίνει ανεκτή από τον ασθενή για το διάστημα αυτό και συνήθως επιλέγεται η δόση θυροξίνης με την οποία η TSH είναι κατεσταλμένη ( <0,1 mU/l) και οι ορμόνες του θυρεοειδούς (Τ3 και Τ4) στα φυσιολογικά όρια.
Η υψηλή δόση θυροξίνης στην περίπτωση αυτή επιλέγεται συνειδητά ώστε να κατασταλεί η TSH με σκοπό να μη φτάνουν ερεθίσματα στον τυχόν εναπομείναντα καρκινικό θυρεοειδικό ιστό.

  Σε ποιες άλλες περιπτώσεις είναι χαμηλή η TSH;

Μια δυσλειτουργία της υπόφυσης ή του υποθαλάμου, ο οποίος ελέγχει τη λειτουργία της υπόφυσης, μπορεί επίσης να επηρεάσει την παραγωγή της TSH.
Αυτή η κατάσταση είναι πολύ σπάνια και προκαλείται συνήθως μετά από εμφάνιση όγκων στην περιοχή της υπόφυσης, μετά από τραύμα, επέμβαση ή ακτινοθεραπεία.
Στην περίπτωση αυτή έχουμε χαμηλή TSH, μιας και αυτή δεν παράγεται κατάλληλα από την υπόφυση και ταυτόχρονα, σε αντίθεση με τον υπερθυρεοειδισμό, χαμηλές τιμές Τ3 και Τ4 γιατί ο θυρεοειδής δεν παίρνει το ερέθισμα που πρέπει για να τις παράγει.

Η θεραπευτική χορήγηση στεροειδών (κορτιζόνη) μπορεί επίσης να φέρει μια μείωση στην τιμή της TSH.

   Χαμηλή TSH και συμπτώματα

Τα συμπτώματα μιας χαμηλής τιμής της TSH, σε περίπτωση υπερθυρεοειδισμού (υψηλές Τ3 και Τ4),  είναι συνήθως τα παρακάτω:

• Δυσανεξία στη ζέστη
• Υπερβολική εφίδρωση
• Αυξημένο μεταβολισμό
• Αυξημένη κινητικότητα του εντέρου
• Ταχυκαρδία, αίσθημα παλμών
• Νευρικότητα και τρέμουλο
• Ευερεθιστότητα, κυκλοθυμία, εναλλαγές στη διάθεση
• Αυξημένη όρεξη
• Απώλεια βάρους παρά την αυξημένη όρεξη
• Μειωμένη συγκέντρωση
• Πόνοι στις αρθρώσεις
• Αϋπνίες
• Διαταραχές περιόδου ή αμηνόρροια
• Οστεοπόρωση, χαμηλή οστική πυκνότητα
• Περισσότερα για τα συμπτώματα, τα αίτια και τη διάγνωση του υπερθυρεοειδισμού μπορείτε να βρείτε εδώ.

  Τι σημαίνει χαμηλή TSH στην εγκυμοσύνη;

Στη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ιδιαίτερα από την 8η έως 12η εβδομάδα της κύησης ενδέχεται, λόγω της δράσης της ανθρώπινης χοριακής γοναδοτροπίνης (hCG) στους  υποδοχείς της TSH, να παρατηρηθεί μία μείωση της TSH.
Με την πρόοδο της εγκυμοσύνης πέφτει η hCG και η TSH αυξάνεται και πάλι.
Είναι πολύ σημαντικό να γίνεται εγκαίρως διάκριση μεταξύ του φαινομένου αυτού και του αληθούς υπερθυρεοειδισμού.
Εξαιτίας των απρόβλεπτων συνεπειών που μπορεί να έχει ο υπερθυρεοειδισμός για τη μαμά και το μωρό επιβάλλεται συχνός έλεγχος τόσο υπερηχογραφικός όσο και εργαστηριακός από τον ενδοκρινολόγο και το γυναικολόγο.

Το μόνο σίγουρο είναι ότι μια χαμηλή τιμή TSH πρέπει να “αποκρυπτογραφηθεί” προσεκτικά.

 

Ευαγγελία Γιαζιτζόγλου MD, ειδικός ενδοκρινολόγος – διαβητολόγος
www.endoderma.gr